Dziś o przywilejach odpustowych, „porządku żydowskim” i honorowym obywatelu Wrocławia – marszałku Konstantym Rokossowskim ! Zdarzyło się we Wrocławiu
... roku 1461
Dzięki staraniom Rady Miejskiej papież udzielił Wrocławiowi przywileju odpustowego, trwającego po prolongatach przez 11 lat, do roku 1471. Na św. Jana, patrona miasta można było odwiedzając Wrocław i jego świątynie uzyskać odpust zupełny. Przyciągało to do Wrocławia tłumy wiernych, którzy unikali tym samym konieczności uczestnictwa w krucjatach albo dalekich i także niebezpiecznych pielgrzymkach. Dla miasta przywilej miał znaczącą wagę ekonomiczną – był okazją do ściągnięcia tłumów w okresie 8- dniowego jarmarku świętojańskiego. Bulle papieskie pozwalały na zatrzymanie na miejscu 2/3 wpływów odpustowych. Monopol na odpust świętojański dzierżyły obie świątynie parafialne Starego Miasta. Kwoty te przejmowała Rada Miejska z przeznaczeniem na hospicja i inne cele komunalne. Po rozszerzeniu przywileju w 1463 r., 1/3 dochodów przypadała miastu, 1/3 kapitule, a 1/3 szła na budowę rzymskich bazylik świętych Piotra i Pawła.
... roku 1754
Dla uregulowaniu statusu Żydów władze Wrocławia, za akceptacją władz pruskich wydały dokument zwany „Porządkiem żydowskim” („Judenordnung”). Poddano ich jurysdykcji magistratu, nakładając na nich obowiązek respektowania zarządzeń władz miejskich w sprawach handlowych i policyjnych. Zarządzenie było konieczne z uwagi na rosnącą liczbę mieszkańców pochodzenia żydowskiego, których status pozostawał dotąd nieuregulowany. Żydzi, po 3 wiekach przymusowej nieobecności, pojawili się we Wrocławiu począwszy od 1713 r. Po wkroczeniu wojsk pruskich w 1741 r. zostali oni ponownie wygnani, poza 12 najbogatszymi, uprzywilejowanymi rodzinami. Wkrótce jednak, już w kwietniu 1742 r. doceniając gospodarczą aktywność ludności żydowskiej cofnięto jej zakaz osiedlania się, zezwalając na prowadzenie działalności handlowej w mieście. Liczba Żydów osiedlających się we Wrocławiu ponownie zaczęła systematycznie rosnąć. W 1747 r. osób pochodzenia żydowskiego było we Wrocławiu 534. Stanowili oni zaledwie trochę ponad jeden procent ogółu mieszkańców miasta, w 1770 r. już 2449, czyli 4,8 %, a w 1810 r. 3255, tj. już ponad 5%. Przybywający do Wrocławia Żydzi osiedlali się głównie w części miasta wyznaczonej dzisiejszymi ulicami Krupniczą, św. Antoniego i Pawła Włodkowica. „Porządek żydowski” z 1754 r. oddawał nadzór ogólny nad sprawami dotyczącymi ludności wyznania mojżeszowego Komisji Żydowskiej, składającej się z przedstawiciela magistratu, komisarza, skarbnika oraz 2 przedstawicieli miejscowego kupiectwa. Z ogółu ludności żydowskiej utworzono gminę, której członków „Porządek...” dzielił na 5 grup : ogólnie uprzywilejowanych, uprzywilejowanych, tolerowanych, przebywających na określony pobyt i chronionych. Opieką władz cieszyła się tylko dwie pierwsze grupy, tj. w praktyce członkowie 20 zamożniejszych rodzin kupieckich. Szacuje się iż 2/3 ówczesnego importu ze wschodniej Europy sprowadzano do miasta za pośrednictwem kupców żydowskich. Gmina regulowała wewnętrzne aspekty społeczności. Żydzi zobowiązani byli na żądanie króla pruskiego do corocznego zakupu, w zależności od posiadanego majątku porcelany z królewskiej manufaktury w Berlinie. Wypełnianiem postanowień „Porządku żydowskiego” zajmował się Urząd Żydowski (Judenamt), zbierający m.in. podatki od ludności żydowskiej, których musiała ona płacić średnio dwa razy więcej, niż pozostali mieszkańcy miasta. Wśród postanowień znajdowało się i takie, które nakładało na każdego z Żydów pozostających w mieście dłużej niż 4 tygodnie obowiązek przyjęcia nazwiska, które przechodziło także na jego rodzinę i potomstwo. ”Porządek żydowski” regulował status ludności żydowskiej we Wrocławiu do 1812 r., kiedy to w ramach wielkich reform państwa pruskiego zyskali oni równouprawnienie.
... roku 1949
Honorowym obywatelem Wrocławia został Konstanty Rokossowski (1896 – 1968), marszałek Związku Radzieckiego, minister obrony narodowej i marszałek Polski w latach 1949 – 1956. Był jedną z najbardziej znanych i charakterystycznych postaci polskiego życia politycznego w okresie stalinowskim. Nazywany przez oficjalną propagandę „wielkim Polakiem i żołnierzem”, a przede wszystkim „marszałkiem dwóch narodów”, przez wielu Polaków po cichu, z uwagi na możliwe konsekwencje „Ruskiem przebranym w polski mundur” i „Pełniącym obowiązki Polaka”. K. Rokossowski urodził się 21 grudnia 1896 r. w miejscowości Wielkie Łuki, w Guberni Pskowskiej w mieszanej polsko–rosyjskiej rodzinie. W 1900 r. rodzina Rokossowskich przeniosła się do Warszawy. Dzięki matce, z pochodzenia Rosjance dość dobrze opanował język polski. Wcześnie podjął pracę zarobkową, w trakcie której zetknął się z ruchem socjalistycznym. W czasie I wojny światowej służył w wojsko rosyjskim, później po wybuchu rewolucji przystał do formacji bolszewickich. Walczył m. in. w Mongolii, gdzie jako dowódca jednostek kawalerii, wykazał się dużą odwagą i zdolnościami dowódczymi. W latach 1924 – 25 odbył szkolenie w Wyższej Szkole Kawalerii w Leningradzie. W latach 1926-1928 Rokossowski był instruktorem armii w Mongolii, a w 1930 r. objął dowództwo 7 Samarskiej Dywizji Kawalerii i następnie 5 Korpusu Kawalerii. W roku 1937 – podobnie jak wielu innych wyższych dowódców wojskowych - został aresztowany pod zarzutem współpracy z obcym wywiadem i przez półtora roku przebywał w leningradzkim więzieniu, a następnie przez rok w łagrze. Powrócił do służby w czasie wojny sowiecko–fińskiej w 1940 r. W trakcie wojny niemiecko–sowieckiej Konstanty Rokossowski okazał się jednym z najwybitniejszych dowódców wojskowych. Uczestniczył w obronie Moskwy, dowodził też frontami Briańskim, Dońskim i Centralnym – który po bitwie pancernej pod Kurskiem został przemianowany na Front Białoruski (później 1 Białoruski). Dowodząc największym i najważniejszym z frontów Armii Czerwonej, Rokossowski cieszył się zaufaniem Stalina. W skład dowodzonego przez Rokossowskiego 1 Frontu Białoruskiego wchodziła Armia Polska w ZSRR. W czerwcu 1944 r. otrzymał stopień marszałka ZSRR. Po zwycięstwie ZSRR nad Niemcami Rokossowski został odznaczony najwyższym sowieckim odznaczeniem bojowym – Orderem Zwycięstwa. Dowodził zorganizowaną w Moskwie defiladą zwycięstwa. Wkrótce później objął dowództwo stacjonującej na północy i zachodzie Polski Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej. Dowodzone przez niego wojska okupacyjne prowadziły rabunek zakładów przemysłowych i wszelkiego rodzaju dóbr, które wywożono następnie do ZSRR. Będąc z uwagi na zachowywanie się stacjonujących w Polsce wojsk radzieckich powszechnie znienawidzonym przez Polaków otrzymał jednocześnie od władze komunistycznych w 1945 r. Krzyż Wielki Orderu Virtuti Militari, a także Krzyż Grunwaldu I Klasy. 6 listopada 1949 r. prezydent Bolesław Bierut mianował go marszałkiem Polski i ministrem obrony narodowej. Objęcie przez Rokossowskiego stanowiska szefa resortu obrony zbiegło się w czasie z kolejną falą aresztowań w wojsku. Nowy minister nie angażował się zbytnio w tę akcję, o czym zadecydowały być może jego doświadczenia osobiste, jednak jego podpis widnieje na około 200 dokumentach. Jednocześnie mianował na wyższe stanowiska w armii polskiej dużą grupę oficerów sowieckich. Jest współodpowiedzialny za powołanie batalionów Zastępczej Służby Wojskowej, do której kierowano poborowych uznanych za politycznie niepewnych. Żołnierze z batalionów roboczych byli zmuszani do niewolniczej pracy w kopalniach węgla i uranu. Wskutek bardzo ciężkiej pracy w szkodliwych warunkach wiele z nich zginęło, a co dziesiąty ze studwudziestotysięcznej rzeszy został inwalidą do końca życia. Kierując ministerstwem obrony narodowej, pełnił w Polsce różne inne funkcje. W latach 1949-1956 wchodził w skład Komitetu Centralnego PZPR, w 1950 r. został członkiem Biura Politycznego tej partii, zaś w latach 1952-1956 był wicepremierem i posłem na Sejm PRL. Uznaje się go za współwinnego decyzji o użyciu broni i śmierci kilkudziesięciu osób podczas wydarzeń, do jakich doszło w dniach 28-30 czerwca 1956 r. w Poznaniu. Po wydarzeniach października 1956 r. nie wszedł w skład nowych władz PZPR. W listopadzie 1956 r. Sejm PRL odwołał Konstantego Rokossowskiego z funkcji wicepremiera i ministra obrony narodowej. Pozbawiony stanowisk marszałek wyjechał z Polski do ZSRR. W latach 1958-1962 pełnił funkcję wiceministra Obrony Narodowej ZSRR. Zmarł w Moskwie w 1968 r. Uznany za wybitnie zasłużonego dla ZSRR został pochowany pod murem kremlowskim.
